Inwerkingtreding Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA)

Het doel van de WHOA

Het faillissement van een onderneming heeft bijna per definitie schade en kapitaalvernietiging tot gevolg. Daar wordt niemand beter van. Op grond van de WHOA kan het faillissement van een potentieel levensvatbare onderneming, die is geconfronteerd met een onoplosbare schuldenlast of liquiditeitstekort bijvoorbeeld als gevolg van de coronacrisis, worden voorkomen.

Speerpunten van de WHOA

• Een dwingend akkoord.
  De rechtbank kan een akkoord ook goedkeuren als niet alle schuldeisers het daarmee eens zijn. Een WHOA-akkoord kan niet door enkele dwarsliggende schuldeisers of aandeelhouders worden tegengehouden.

• Het akkoord kan ook in een besloten procedure worden voorbereid.
  Bij de besloten akkoordprocedure wordt niet publiek gemaakt dat een akkoord wordt voorbereid. Alle verzoeken aan de rechter worden achter gesloten deuren behandeld. Het akkoord zal grotendeels buiten de publiciteit worden gehouden en daardoor in relatieve rust tot stand kunnen komen. Deze gang van zaken zal zeker nuttig zijn wanneer niet aan alle schuldeisers, maar aan slechts een deel van hen een akkoord wordt aangeboden.

• Ook schuldeisers met voorrang, zoals banken met pand- of hypotheekrechten, kunnen bij het akkoord worden betrokken.
  Dit is een sterk punt van de WHOA. Deze schuldeisers hebben namelijk vaak de hoogste vorderingen. En zouden deze schuldeisers wel volledig betaald moeten worden, dan is een akkoord vrijwel altijd kansloos.

• De ondernemer blijft zelf de baas.
  Gedurende de periode dat aan het WHOA-akkoord wordt gewerkt, blijft de ondernemer volledig bevoegd zijn onderneming voort te zetten.

Soorten akkoord

De soorten mogelijkheden van akkoord zijn zeer divers. Tot betaling van een percentage van de openstaande schulden of uitstel van betaling, tot omzetting van schulden in aandelen. Daarnaast kan de rechtbank bepalen dat de schuldenaar lopende overeenkomsten eenzijdig mag opzeggen. Bijvoorbeeld een zwaar drukkende huurovereenkomst ten aanzien van een inmiddels te groot of te duur bedrijfspand.

Wie kan een akkoord aanbieden?

De meest voor de hand liggend situatie is dat het akkoord wordt aangeboden door de schuldenaar. Maar ook een schuldeiser kan aansturen op een WHOA-akkoord indien hij aannemelijk maakt dat de schuldenaar zijn schulden niet kan betalen. Deze route kan voor u als schuldeiser met een hoge vordering maar zonder enige vorm van zekerheid een uitkomst zijn. Daarnaast kunnen ook de aandeelhouders, de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging het initiatief nemen.

De stemming over het WHOA-akkoord

Schuldeisers stemmen in verschillende klassen over het akkoord. De ondernemer is vrij om het akkoord zelf in te richten en tot op zekere hoogte ook de klassen in te delen. De schuldeisers worden ingedeeld in een klasse van schuldeisers met een vergelijkbare rechtspositie. Zo zullen de concurrente schuldeisers meest in één klasse worden ingedeeld. En komen schuldeisers met een bepaalde voorrang of voorrecht ook in een aparte klasse terecht. Zoals bijvoorbeeld de pand- of hypotheekhouders.

In iedere klasse wordt over het voorstel tot akkoord gestemd. En zal binnen die klasse zijn aangenomen indien de schuldeisers die goed zijn voor ten minste twee derde deel van het totale bedrag aan vorderingen in die klasse vóór het akkoord stemmen.

Onderbouwing van het WHOA-akkoord en informatie aan de schuldeisers

De verschillende klassen van schuldeisers moeten vooraf worden geïnformeerd over wat zij mogen verwachten te ontvangen indien het akkoord tot stand komt (de akkoordwaarde). Daarnaast moet worden voorgerekend wat de financiële gevolgen voor hen zullen zijn indien er geen akkoord tot stand komt maar een faillissement volgt (de liquidatiewaarde).

De crux is natuurlijk om tot een akkoordwaarde te komen die voor het merendeel van de schuldeisers hoger is dan de liquidatiewaarde. In dat geval zullen schuldeisers eerder geneigd zijn het akkoord te aanvaarden.

De berekening van de akkoordwaarde en de liquidatiewaarde is een specialistische klus op het snijvlak van recht en financiën. Als curatoren en advocaten gespecialiseerd in ondernemingsrecht en faillissementsrecht kunnen wij u hierin bij uitstek begeleiden. En zo nodig schakelen wij de hulp in van gespecialiseerde accountants en financieel experts uit ons netwerk of werken wij samen met uw eigen accountant en adviseur.

Bij goedkeuring van het akkoord zijn de schuldeisers gebonden

De rechtbank kan een WHOA-akkoord homologeren (d.w.z. goedkeuren) als uit de stemming blijkt dat er tenminste één klasse van schuldeisers is die met het akkoord heeft ingestemd. En dan zijn alle schuldeisers gebonden. Dit moet wel een klasse zijn die bestaat uit schuldeisers die ook bij een faillissement van de schuldenaar waarschijnlijk een uitkering gekregen zouden hebben.

De rechtbank zal afwegen of het akkoord daadwerkelijk in het belang van de gezamenlijke schuldeisers is. Dat is bijvoorbeeld niet zo als de financiering van het akkoord niet gewaarborgd is of wanneer blijkt dat de schuldenaar wel in staat moet worden geacht al zijn schulden te kunnen betalen. Misbruik van de WHOA moet worden voorkomen.

Afkoelingsperiode

De rechtbank kan verzocht worden om een afkoelingsperiode af te kondigen indien er een akkoord in voorbereiding is. Tijdens de afkoelingsperiode hebben schuldeisers niet de bevoegdheid om zich te verhalen op het vermogen van de schuldenaar en wordt de behandeling van een eventueel aanhangig verzoek tot faillietverklaring geschorst. Een afkoelingsperiode geeft rust om een akkoord voor te bereiden en een faillissement te voorkomen.

De herstructureringsdeskundige

De rechtbank kan op verzoek van de schuldenaar en van iedere schuldeiser, aandeelhouder, de OR of personeelsvertegenwoordiging een herstructureringsdeskundige aanstellen. In dat geval is niet langer de schuldenaar zelf maar de herstructureringsdeskundige degene die een aanbod voor een akkoord kan indienen. De herstructureringsdeskundige moet zijn taak doeltreffend, onpartijdig en onafhankelijk uitvoeren. En mag daartoe de volledige administratie van de schuldenaar raadplegen en moet de schuldenaar hem desgevraagd van alle informatie voorzien.

De observator

Wanneer geen herstructureringsdeskundige is aangesteld en het akkoord wordt voorbereid door de schuldenaar zelf, dan kan de rechtbank een observator aanwijzen. Een observator houdt toezicht op de totstandkoming van het akkoord en moet oog hebben voor de belangen van de gezamenlijke schuldeisers. De observator informeert de rechtbank over de voortgang. Afhankelijk van de bevindingen van de observator kan alsnog een herstructureringsdeskundige worden aangesteld.

Conclusie

Hoewel de tijd zal moeten leren wat het effect zal zijn van de WHOA, lijken de voortekenen positief. De verwachting is dat de WHOA faillissementen en daarmee schade en kapitaalvernietiging zal voorkomen. Zeker in tijden van corona is dat een goede zaak.